VIA Character Strengths เข้าใจตัวตนเพื่อความสุขและความสำเร็จ

ในโลกของการทำงานในยุคปัจจุบัน “การทำแบบประเมิน”หรือ Assessment ดูเป็นสิ่งที่พวกเรามักคุ้นชินและแทบจะหลีกเลี่ยงไม่ได้ เรามีแบบประเมินมากมายให้หยิบใช้ วัดผลกันแตกต่าง ไม่ว่าจะเป็น แบบประเมินที่ทำในช่วงคัดเลือกเข้าทำงาน (Recruitment) แบบประเมินวัดทักษะความรู้  และแบบประเมินในการวัดแรงขับเคลื่อน (Value & Motivation) เราพบว่าการมีแบบประเมินที่ช่วยวัดเราในแง่มุมต่าง ๆ จะทำให้เราเข้าใจตัวเองมากขึ้น สร้างความตระหนักรู้ (Awareness) สร้างการพัฒนาในการใช้จุดแข็ง (Strengths) สร้างความร่วมมือในการทำงานกับผู้อื่น (Collaboration) ทำให้เรารู้จักแง่มุมต่าง ๆ ของตัวเองทั้งในสิ่งที่เรารู้อยู่แล้วและในสิ่งที่เราอาจจะไม่ทราบมาก่อน ทำให้เราเข้าใจตัวเองว่ามีสิ่งใดบ้างที่เป็นเรื่องถนัด เป็นสิ่งที่เราทำได้ดีเป็นตัวของตัวเองและมีสิ่งใดบ้างที่เราควรจะแก้ไขปรับปรุงหรือเป็นสิ่งที่เราอาจจะต้องใช้ความพยายามมากกว่าปกติ
 
 
แบบทดสอบ VIA Character Strengths หรือคุณลักษณะที่เป็นจุดแข็ง เป็นเครื่องมือที่อาศัยหลักการทางจิตวิทยาเชิงบวกเข้ามาใช้ในการศึกษาและพัฒนาเพื่อค้นพบคุณลักษณะที่สำคัญทั้ง 24 ข้อ เพื่อนำมาเป็นแรงขับเคลื่อน กระตุ้นผลักดัน ให้เราทุกคนมีชีวิตที่มีความหมายและเป็นสิ่งที่ควรค่าต่อการมีชีวิต (A Life worth living) คุณลักษณะที่เป็นจุดแข็งแบบ VIA Character Strengths คือจุดแข็งที่แสดงออกถึงความเป็นตัวของตัวเอง ทำให้เราสามารถเป็นตัวตนที่ดีที่สุดในแบบของเรา หรือ “Be The Best Version Of Yourself” ซึ่งคุณลักษณะนี้จะเป็นแรงผลักดันและช่วยเป็นแรงกระตุ้นให้เราดำเนินชีวิตในรูปแบบที่เราอยากเป็น เพื่อให้เกิดความสุขและสุขภาวะที่ดี รวมถึงความพึงพอใจโดยรวมที่เรามีต่อชีวิต ซึ่งการวัดคุณค่าและคุณงามความดี (Values) แบบนี้ อาจจะแตกต่างจากการวัดคุณลักษณะที่เป็นจุดแข็งในแบบอื่น ๆ ที่อาจจะเน้นในด้านความสามารถ สไตล์ความคิด และความถนัด เป็นต้น
 
 
VIA Character Strength คืออะไร
 
คุณลักษณะที่เป็นจุดแข็งแบบ VIA Character Strengths คือตัวตน (Who You Are) แก่นแท้ (Core Values) และพื้นฐานที่บอกเราว่า เราเองนั้นเป็นคนแบบไหน ให้คุณค่าในชีวิตโดยรวมทั้งในด้านการงานและชีวิตส่วนตัวกับเรื่องอะไร ซึ่งคุณลักษณะที่เป็นจุดแข็ง แบบ VIA Character Strengths นั้นส่งผลและเป็นกุญแจสำคัญที่มีอิทธิพลกับ สิ่งที่เราคิด (Thinking) อารมณ์ความรู้สึก (Emotions & Feelings) การแสดงออก (Expressions) และการกระทำของเรา (Actions) หากเราเข้าใจตัวตนในแง่นี้แล้วก็จะช่วยให้เราดึงความเป็นตัวตน และสามารถใช้คุณลักษณะที่เป็นจุดแข็งเหล่านี้เป็นแรงขับเคลื่อนให้เรามีความสุขในการใช้ชีวิต มีพลังสร้างสรรค์ในการทำงาน และการสร้างความสัมพันธ์ที่ดีทั้งกับ คู่รัก คนในครอบครัว เพื่อนฝูง และเพื่อนร่วมงาน
 
 
คุณลักษณะที่เป็นจุดแข็งแบบ VIA Character Strengths นั้นเป็นสิ่งได้รับการยอมรับกันอย่างกว้างขวางในสาขาจิตวิทยาเชิงบวก  (Positive Psychology) และถือเป็นกระดูกสันหลังหลักและเป็นพื้นฐานที่สำคัญอย่างยิ่งของนักจิตวิทยาที่ทำการศึกษาในด้านศาสตร์จิตวิทยาเชิงบวก มีการศึกษาและทำวิจัยมากมายเกี่ยวกับคุณลักษณะที่เป็นจุดแข็งแบบ VIA Character Strengths ในระดับมหาวิทยาลัยตั้งแต่ระดับปริญญาตรีไปจนถึงระดับปริญญาเอก ผู้คนมากมายในโลกใบนี้รวมถึงประเทศไทย ที่ได้นำจุดแข็งแบบ VIA Character Strengths มาประยุกต์ใช้ทั้งในด้านการศึกษา การพัฒนาบุคลากรในองค์กร รวมถึงในแง่มุมการสร้างเสริมความสัมพันธ์และในรูปแบบอื่น ๆ อีกมากมาย
 
ดร. มาร์ติน เซลิกแมน (Martin EP Seligman, Ph.D.) อดีตประธานสมาคมจิตวิทยาอเมริกัน หรือ American Psychological Association (APA) ซึ่งเป็นองค์กรวิชาชีพทางด้านจิตวิทยาที่มีขนาดใหญ่และได้รับการยอมรับมากที่สุดในสหรัฐอเมริกา ร่วมกันกับศาสตราจารย์ด้านจิตวิทยาที่มีชื่อเสียงอีกท่านคือ ดร.คริสโตเฟอร์ ปีเตอร์สัน (Christopher Peterson Ph.D.) คือสองศาสตราจารย์ทางด้านจิตวิทยาผู้มีชื่อเสียง ซึ่งเป็นผู้ริเริ่มและบุกเบิกในการพัฒนาแบบประเมินและการค้นหาคุณลักษณะที่เป็นจุดแข็งแบบ VIA Character Strengths  โดยโปรเจคนี้ใช้เวลาในการศึกษาและวิจัยถึงสามปี ถือเป็นโปรเจคใหญ่ที่สำคัญและสร้างประโยชน์ให้กับผู้คนที่นำองค์ความรู้นี้ไปใช้อย่างมากมาย โดยศาสตราจารย์ทางด้านจิตวิทยาทั้งสองได้เป็นผู้นำโครงการร่วมกับนักจิตวิทยาที่มีชื่อเสียงท่านอื่น ๆ อีก 55 ท่าน ในการร่วมกันทำโปรเจค VIA Character Strengths อันถือเป็นความสำเร็จอันยิ่งใหญ่ในวงการจิตวิทยาเชิงบวกของโลกโดยการสร้างคุณค่าและประโยชน์ด้วยความหวังว่าเราทุกคนจะได้เห็นคุณค่าและคุณงามความดีของตัวเองและของผู้อื่น
 
ในโครงการการศึกษาและวิจัยนี้ นักจิตวิทยาได้ทำการศึกษาคุณลักษณะที่เป็นจุดแข็งซึ่งได้รับการยอมรับในแบบสากล (Universally Valued) คือทั้งจากวัฒนธรรมในโลกตะวันตกและโลกตะวันออก รวมถึงจากการศึกษาศาสนาต่าง ๆ ที่เป็นศาสนาหลัก มีผู้นับถือเป็นจำนวนมากของโลกใบนี้ พวกเขาเข้าไปค้นหาว่าคุณค่าและคุณงามความดีข้อใดที่ นักคิดนักปรัชญาที่ยิ่งใหญ่ของโลกให้ความสำคัญ ว่าสิ่งเหล่านี้คือสิ่งที่มีคุณค่า และเป็นคุณงามความดี ที่ผู้คนยกย่อง เป็นสิ่งขับเคลื่อนมนุษย์ทุกคนให้เดินทางไปสู่จุดหมายในการมีชีวิตที่มีความสุขและมีความหมาย การศึกษานี้ครอบคลุมการหาข้อมูลย้อนกลับไปประมาณ 2500 ปี ข้อมูลจากการศึกษาในโครงการการวิจัยนี้ ส่วนหนึ่งได้ถูกรวบรวมและเขียนเอาไว้ในหนังสือที่ชื่อว่า Character Strengths & Virtues 

 
จุดแข็งแบบ VIA Character Strengths 24 ข้อ
 
จากการศึกษาวิจัยที่เกิดขึ้นในโครงการนี้ นักจิตวิทยาได้ค้นพบว่ามีจุดแข็งที่เป็นคุณงามความดีทั้งหมดอยู่ 24 ข้อ ซึ่งบ่งบอกคุณลักษณะที่ดีที่สุดเกี่ยวกับบุคลิกภาพและความเป็นตัวตนของเรา โดยทุกคนมีจุดแข็งของเหล่านี้ทั้งหมด 24 ข้อใน ดีกรีหรือความเข้มข้นที่แตกต่างกัน ดังนั้นแต่ละคนจึงมีโปรไฟล์จุดแข็งของตัวเองที่มีเอกลักษณ์เฉพาะอย่างแท้จริง
 
จุดแข็งแบบ VIA Character Strengths นี้อยู่ภายใต้หมวดหมู่คุณธรรมกว้างๆ 6 ประเภท ซึ่งเป็นเรื่องที่เข้าใจได้ง่าย เป็นสากลทั้งในวัฒนธรรมแบบตะวันตกและตะวันออก รวมถึงจุดแข็งเหล่านี้ก็เป็นสิ่งที่สามารถเรียนรู้และพัฒนาเพิ่มเติมได้
 
จุดแข็งแบบ VIA Character Strengths แบ่งเป็น 6 ประเภทหลักดังนี้ Wisdom (ด้านปัญญาญาณ), Courage (ด้านความกล้า), Humanity (ด้านความเป็นมนุษย์), Justice (ด้านความเที่ยงธรรม ), Temperance (ด้านการควบคุมอารมณ์) และ Transcendence (ด้านจิตวิญญาณ) ซึ่งสำหรับ VIA Character Strengths แล้วการมีจุดแข็งทั้ง 6 ประเภทนี้จะช่วยให้เรามีชีวิตที่ดี มีความหมาย และประสบกับความสุขและความสำเร็จในหลากหลายมิติ เป็นการมองเห็นภาพชีวิตที่ดีในแบบองค์รวมหรือ Holistic
 
1.Wisdom (ด้านปัญญาญาณ) คือด้านที่เกี่ยวข้องกับความคิด (Cognition) การตัดสินใจและการมองโลก โดยรวมไปถึงการเรียนรู้จากประสบการณ์และแง่มุมอื่น ๆ ในชีวิต ซึ่งจุดแข็งแบบ VIA ในประเภทนี้ ประกอบด้วย Creativity(ความคิดสร้างสรรค์), Curiosity (ความอยากรู้อยากเห็น), Judgement (การตัดสินใจ), Love of Learning(ความใฝ่รู้), Perspective (การมีมุมมองที่หลากหลาย)
 
2.Courage (ด้านความกล้า) คือด้านที่เราต้องใช้ความกล้าในการทำบางสิ่งบางอย่าง รวมไปถึงการกล้าเสี่ยงในการทำสิ่งใหม่ ๆ ที่ไม่คุ้นเคย หรือมีความกล้าในการทำสิ่งที่ยากและเห็นอุปสรรคขวางอยู่ตรงหน้า และอาจรวมถึงการต้องใช้ Guts Feeling ในการทำสิ่งนั้น ๆ ด้วย ซึ่งจุดแข็งแบบ VIA ในประเภทนี้ ประกอบด้วย Bravery (ความกล้าหาญ), Honest (ความซื่อสัตย์), Perseverance (ความมุมานะ) และ Zest (ความกระตือรือร้น
 
3.Humanity (ด้านความเป็นมนุษย์) ในด้านนี้จะเป็นด้านการสร้างและรักษาความสัมพันธ์กับคนในชีวิตของเราทั้งในชีวิตงานและชีวิตส่วนตัว โดยรวมไปถึงการเข้าสังคม การปฏิบัติตนของคุณในสถาการณ์ทางสังคมด้วย ซึ่งแน่นอนว่าการที่คนเรานั้นมีความสัมพันธ์กับผู้อื่นที่ดีก็จะเป็นหนึ่งในองค์ประกอบที่จะสร้างความสุข และ Support System หรือคนที่จะคอยอยู่เคียงข้างเราทั้งในยามสุขและยามทุกข์ ซึ่ง จุดแข็งแบบ VIA ในประเภทนี้ ประกอบด้วย Kindness (ความใจดี), Love (ความรัก) และ Social Intelligence (ความฉลาดทางด้านสังคม)
 
4.Justice (ด้านความเที่ยงธรรม) จุดแข็งแบบ VIA Character Strengths ในด้านนี้จะมีส่วนสำคัญอย่างยิ่งในการที่จะทำให้เราเป็นคนหนึ่งที่ดีในสังคม ไม่ว่าจะเป็นสังคมขนาดเล็กหรือขนาดใหญ่ การมีจุดแข็งแบบ VIA Character Strengths ในหมวดนี้จะส่งเสริมให้เราเป็นส่วนหนึ่งที่จะทำสังคมมีความน่าอยู่ มีเสถียรภาพ มีความยั่งยืนและยุติธรรม เหมือนกับการที่เราจะสามารถเป็นพลเมืองที่ดีของสังคมได้ ซึ่ง จุดแข็งแบบ VIA ในประเภทนี้ ประกอบด้วย Fairness (ความยุติธรรม), Leadership (ความเป็นผู้นำ), Teamwork (การทำงานเป็นทีม)
 
5.Temperance (ด้านการควบคุมอารมณ์) จุดแข็งแบบ VIA Character Strengths ในด้านนี้มีความสำคัญในการใช้เพื่อควบคุมตนเอง ให้มีความยับยั้งชั่งใจไม่ให้ไปทำสิ่งต่าง ๆ ที่อาจจะเป็นพฤติกรรมที่ไม่ดี รวมถึงอารมณ์ต่าง ๆ ด้วย จุดแข็งแบบ VIA ในด้านการควบคุมอารมณ์นี้ประกอบด้วย Forgiveness (การให้อภัย), Humility (ความอ่อนน้อมถ่อมตน), Prudence (ความรอบคอบ) และ Self-regulation (การมีวินัยในตนเอง)
 
6.Transcendence (ด้านจิตวิญญาณ)  หากเราพูดถึงจุดแข็งแบบ VIA Character Strengths ในด้านนี้ หลายคนอาจรู้สึกว่า จุดแข็งเหล่านี้ดูเป็นสิ่งที่จับต้องได้ยาก และดูเหมือนไม่เกี่ยวข้องกับการมีชีวิตที่มีความสุขและมีความหมาย แต่ในปัจจุบันมีการศึกษาและทำวิจัยมากมายที่ค้นพบว่าเรื่องภายในตนเองที่เกี่ยวข้องกับด้าน Spiritual หรือบางสิ่งที่นอกเหนือจากตนเองเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้เรามีความสุข โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเวลาที่พบกับความยากลำบาก เพราะสิ่งเหล่านี้จะเป็นตัวช่วยประคับประคองจิตใจได้เป็นอย่างดี จุดแข็งแบบ VIA ในด้านจิตวิญญาณ ประกอบด้วย Gratitude (การรู้จักบุญคุณ), Hope (ความหวัง)  Spirituality (ความเชื่อเรื่องจิตวิญญาณ)Appreciation of Beauty and Excellence (การชื่นชมต่อความงามและความเป็นเลิศ) Humor (การมีอารมณ์ขัน)
 

Reference: VIA Character Strengths

หากเราต้องการรู้จุดแข็งแบบ VIA Character Strengths เราควรทำอย่างไร
 
เราสามารถลองทำแบบประเมิน VIA Character Strengths ซึ่งเป็นแบบประเมินที่มีการตรวจสอบในด้านความเที่ยงตรงและแม่นยำ ในมุมของการวิจัยนั้น VIA Character Strengths ผ่านความเที่ยงตรงและความเชื่อมั่น (Validity and Reliability) ซึ่งเราสามารถทำแบบทดสอบได้ที่ Link ด้านล่างนี้ โดยแบบประเมินมีทั้งที่เป็นภาษาไทยและภาษาอังกฤษ ซึ่งอาจจะมีจำนวนข้อที่แตกต่างกัน
 
ข้อแนะนำในการทำ VIA Character Strengths Survey – เนื่องจากแบบทดสอบนี้เป็นแบบทดสอบที่วัดตัวตนที่แท้จริง และวัดว่าสิ่งใดที่เป็นคุณงามความดีที่จะช่วยให้เรามีความสุข เป็นตัวของตัวเอง ดังนั้นการตอบแบบทดสอบจึงควรตอบให้ตรงกับความเป็นจริงมากที่สุด โดยไม่ต้องกังวลว่าจะต้องปรับเปลี่ยนคำตอบเพื่อให้ผลลัพธ์ดูดี นอกจากนี้ VIA Character Strengths ทั้งหมด 24 ข้อก็เป็นจุดแข็งที่เป็นข้อดี (Positive Traits) ทั้งหมด
 
VIA Character Strengths Survey เป็นแบบสอบถามที่เปิดกว้างให้ทุกคนสามารถทำได้โดยไม่มีค่าใช้จ่าย สำหรับผลลัพธ์แบบฟรีจะมีข้อมูลที่ค่อนข้างสั้นไม่ครบถ้วน เราจึงแนะนำให้ Download ผลลัพธ์แบบเต็มที่มีค่าใช้จ่ายประมาณ 50 USD หรือหากองค์กรใดต้องการเข้าใจในผลลัพธ์และวิธีการนำ VIA Character Strengths ไปประยุกต์ใช้กับเรื่องงานและเรื่องส่วนตัวก็สามารถติดต่อมาเพื่อพูดคุยกับผู้เชี่ยวชาญโดยตรงที่บริษัทพลัสซีทีฟ ได้ค่ะ